نهال ریشه پیوند چیست؟ انقلابی در دنیای باغداری
وقتی صحبت از احداث یک باغ میوه مدرن و پربازده به میان می‌آید، نام «نهال ریشه پیوند» به عنوان ستون فقرات موفقیت مطرح می‌شود. اما این اصطلاح به ظاهر فنی دقیقاً به چه معناست و چرا تا این حد در کشاورزی نوین اهمیت دارد؟ در این مقاله به شکلی ساده و کاربردی به بررسی این فناوری حیاتی در باغداری می‌پردازیم.
خرید انواع نهال ریشه پیوندی از نهالستان سالم نهال
تعریف ساده؛ ازدواج دو گیاه متفاوت!
به زبان بسیار ساده، نهال ریشه پیوند حاصل اتصال دو بخش مجزا از دو گیاه مختلف است. این فرآیند که «پیوند زدن» نام دارد، شامل متصل کردن بخش هوایی یک گیاه (که «پیوندک» نامیده می‌شود) به سیستم ریشه‌ای یک گیاه دیگر (که «پایه» خوانده می‌شود) است. این دو بخش در محل اتصال با هم جوش خورده و در نهایت یک گیاه کامل و едиیده را تشکیل می‌دهند.
پیوندک (Scion): این بخش معمولاً یک شاخه جوان و سالم از درخت مادری با میوه‌های مرغوب و باکیفیت است. پیوندک است که در آینده شاخه‌ها، برگ‌ها، گل‌ها و میوه‌های درخت را تشکیل می‌دهد. بنابراین، کیفیت میوه کاملاً به ژنتیک پیوندک بستگی دارد.
پایه (Rootstock): این بخش، سیستم ریشه و قسمتی از ساقه پایینی گیاه را تشکیل می‌دهد. انتخاب پایه بسیار حیاتی است، زیرا مسئول جذب آب و مواد غذایی از خاک، مقاومت در برابر بیماری‌های خاکزی، تحمل شوری یا خشکی، و تعیین اندازه نهایی درخت است.
هدف اصلی،چرا این همه زحمت؟
شاید این سؤال پیش بیاید که چرا به جای این کار، مستقیماً از بذر درختان میوه مرغوب استفاده نکنیم؟ پاسخ در عدم اطمینان از بذر نهفته است. درختانی که از بذر کشت می‌شوند، اغلب ویژگی‌های درخت مادری را به طور کامل به ارث نمی‌برند و ممکن است میوه‌هایی با کیفیت پایین‌تر تولید کنند یا سال‌ها تا به بار نشستن زمان ببرد. پیوند زدن راهکاری است برای:
تکثیر یکنواخت و حفظ خلوص ژنتیکی: با استفاده از پیوندک از یک درخت مادری خاص، تمامی نهال‌های تولید شده کاملاً شبیه به آن درخت خواهند بود و میوه‌هایی با یک کیفیت ثابت و قابل پیش‌بینی تولید می‌کنند.
زودباروری: درختان پیوندی بسیار سریع‌تر از درختان بذری به مرحله باردهی می‌رسند. این موضوع بازگشت سرمایه را برای باغدار تسریع می‌کند.
استفاده از مزایای پایه‌های مقاوم: این بزرگترین مزیت نهال‌های ریشه پیوند است. ما می‌توانیم پیوندک یک درخت حساس اما پربازده را بر روی پایه‌ای پیوند بزنیم که در برابر عوامل نامساعد محیطی مقاوم است.
مهم‌ترین مزایای پایه های انتخابی
پایه‌های مختلف، ویژگی‌های منحصر به فردی به درخت می‌بخشند:
کنترل اندازه درخت: پایه‌ها می‌توانند درختانی پاکوتاه، نیمه پاکوتاه یا قوی ایجاد کنند. درختان پاکوتاه برداشت را آسان کرده و تراکم کشت بیشتری را امکان‌پذیر می‌سازند.
مقاومت در برابر بیماری‌ها و آفات: بسیاری از پایه‌ها در برابر آفات خاکزی مانند نماتدها یا بیماری‌هایی مانند بوته میری (فیتوفتورا) مقاومت بالایی دارند.
تحمل شرایط سخت خاک: برخی پایه‌ها به خاک‌های شور، خشک یا خیس مقاوم‌تر هستند.
سازگاری با انواع خاک: پایه‌های مختلف برای خاک‌های سنگین رسی یا سبک شنی مناسب‌ترند.
نمونه های کاربردی
درختان سیب و گلابی: بیشترین استفاده از پایه‌های پاکوتاه کننده در این خانواده است که باغ‌های متراکم و مدرن را ممکن ساخته‌اند. برخی از نهال های پر فروش سیب در نهالستان عبارتند از: نهال سیب شیشه ای، نهال سیب گلاب و…
مرکبات: پایه‌های مانند نارنج برای پیوندک پرتقال، نارنگی و لیمو استفاده می‌شوند که مقاومت بالایی در برابر بیماری‌های ریشه دارند.
پسته: پیوندک ارقام مرغوب پسته مانند «احمدآقایی» بر روی پایه‌های بومی مقاوم به شوری و خشکی پیوند زده می‌شود.
انگور: استفاده از پایه‌های مقاوم آمریکایی که انگورهای اروپایی را از حمله یک آفت خاکزی به نام فیلوکسرا نجات دادند. برخی از نهال های انگور که می توانید از نهالستان سالم نهال خریداری کنید، عبارتند از: نهال انگور سیاه، نهال انگور ازبک، نهال انگور انتپ و… .
چگونه یک نهال ریشه پیوندی سالم بخریم؟
هنگام خرید این نهال‌ها به این نکات دقت کنید:
محل پیوند را بررسی کنید: نقطه اتصال پیوندک و پایه باید به وضوح قابل مشاهده باشد و به خوبی جوش خورده باشد. این ناحیه باید قدری برآمده و بدون هیچ گونه زخم یا شکافی باشد.
از خرید نهال‌های بذری خودداری کنید: اگر اثری از محل پیوند روی نهال نیست، احتمالاً یک نهال بذری است که ویژگی‌های مطلوب را ندارد.
سلامت کلی نهال: ریشه‌ها باید فعال و سالم بوده و برگ‌ها و ساقه‌ها عاری از هر گونه آفت یا بیماری باشند.
جمع بندی
نهال ریشه پیوند یک تکنیک ساده باغبانی نیست، بلکه یک فناوری پیشرفته است که به باغداران امکان می‌دهد تا با ترکیب بهترین ویژگی‌های دو گیاه (کیفیت بالای میوه پیوندک و مقاومت بالای پایه)، باغ‌هایی پایدار، پربازده و مقرون به صرفه احداث کنند. شناخت این نوع نهال و انتخاب رقم مناسب پایه و پیوندک برای منطقه و خاک خاص، اولین و مهم‌ترین گام برای موفقیت در باغداری مدرن است.
راه های ارتباطی
- دفتر مرکزی و گلخانه :آذربایجان غربی- شهرستان میاندوآب – کوی رابری بلوار دانشگاه باکری نرسیده به ایستگاه تحقیقات کشاورزی نهالستان سالم نهال
- تلفن همراه : 09144809396